Przygotowanie zawodowe dorosłych oznacza instrument aktywizacji, realizowany bez nawiązania stosunku pracy z pracodawcą, przebiegający według programu obejmującego nabywanie umiejętności praktycznych i wiedzy teoretycznej, zakończony egzaminem.

Przygotowanie zawodowe dorosłych może odbywać się w formie:

• praktycznej nauki zawodu dorosłych:
• umożliwia przystąpienie do egzaminu kwalifikacyjnego na tytuł zawodowy lub egzaminu czeladniczego,
• praktyczna nauka zawodu dorosłych trwa od 12 do 18 miesięcy.
• przyuczenia do pracy dorosłych:
• ma na celu zdobycie wybranych kwalifikacji zawodowych lub umiejętności, niezbędnych do wykonywania określonych zadań zawodowych, właściwych dla zawodu występującego w klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy,
• przyuczenie do pracy dorosłych trwa od 3 do 6 miesięcy.

Skierowanie na przygotowanie zawodowe dorosłych z powiatowego urzędu pracy mogą uzyskać:

• osoby bezrobotne,
• osoby poszukujące pracy, które:
• otrzymują świadczenie socjalne przysługujące na urlopie górniczym lub górniczy zasiłek socjalny, określone w odrębnych przepisach,
• uczestniczą w zajęciach w Centrum Integracji Społecznej lub indywidualnym programie integracji, o którym mowa w przepisach o pomocy społecznej,
• są żołnierzami rezerwy,
• pobierają rentę szkoleniową,
• pobierają świadczenie szkoleniowe.

Z inicjatywą skierowania do odbycia przygotowania zawodowego dorosłych może wystąpić:

• powiatowy urząd pracy - proponując bezrobotnemu udział w przygotowaniu zawodowym dorosłych,
• pracodawca - składając w powiatowym urzędzie pracy wniosek o gotowości utworzenia miejsc w ramach przygotowania zawodowego dorosłych,
• osoba zainteresowana - składając w powiatowym urzędzie pracy wniosek o skierowanie do odbycia przygotowania zawodowego dorosłych.

Przygotowanie zawodowe dorosłych jest realizowane na podstawie umowy zawieranej między urzędem pracy, pracodawcą i instytucją szkoleniową (wpisaną do rejestru prowadzonego przez wojewódzki urząd pracy). Przygotowanie zawodowe dorosłych odbywa się według programu ukierunkowanego na nabywanie umiejętności praktycznych oraz zdobywanie wiedzy teoretycznej, niezbędnych do wykonywania zadań zawodowych.

Na czas realizacji programu pracodawca wyznacza opiekuna uczestnika przygotowania zawodowego dorosłych, który posiada odpowiednie kwalifikacje określone właściwymi przepisami.

Wymiar czasu odbywania przygotowania zawodowego dorosłych nie może przekraczać 8 godzin zegarowych dziennie i 40 godzin zegarowych tygodniowo.

W programie przygotowania zawodowego dorosłych na naukę umiejętności praktycznych przeznacza się co najmniej 80 % czasu, natomiast 20 % czasu to nauka teorii, która może odbywać się u pracodawcy lub w instytucji szkoleniowej.

Program przygotowania zawodowego dorosłych zawiera w szczególności:

• określenie formy przygotowania zawodowego dorosłych i czasu jego trwania,
• nazwę i kod zawodu, zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego lub klasyfikacją zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy,
• wykaz zadań zawodowych przewidzianych do realizacji u pracodawcy,
• wykaz nabywanych kwalifikacji zawodowych lub umiejętności,
• wymagania dotyczące wykształcenia oraz predyspozycji psychofizycznych i zdrowotnych stawiane uczestnikom,
• plan nauczania określający tematy zajęć edukacyjnych oraz wymiar godzin, z uwzględnieniem miejsca nabywania umiejętności praktycznych i zdobywania wiedzy teoretycznej,
• wykaz literatury oraz niezbędnych środków i materiałów dydaktycznych,
• sposób sprawdzenia efektów przygotowania zawodowego dorosłych.

Uzyskanie przez osobę skierowaną na przygotowanie zawodowe dorosłych kwalifikacji lub umiejętności zawodowych potwierdzane jest przez dokumenty:

• uczestnik praktycznej nauki zawodu, który zdał egzamin kwalifikacyjny lub czeladniczy z wynikiem pozytywnym, otrzymuje świadectwo,
• uczestnik przyuczenia do pracy, który zdał egzamin sprawdzający z wynikiem pozytywnym, otrzymuje zaświadczenie potwierdzające nabyte umiejętności.

Uczestnik przygotowania zawodowego dorosłych jest zobowiązany do:

• udziału w zajęciach przewidzianych programem przygotowania zawodowego dorosłych,
• przestrzegania rozkładu czasu pracy i regulaminu pracy obowiązującego u pracodawcy,
• stosowania się do planu nauczania i regulaminu obowiązujących w instytucji szkoleniowej,
• przystąpienia do sprawdzianów okresowych oraz egzaminów przewidzianych po zakończeniu programu przygotowania zawodowego dorosłych,
• przedłożenia w powiatowym urzędzie pracy ankiety z oceną przebiegu przygotowania zawodowego dorosłych,
• okazania w powiatowym urzędzie pracy oraz pracodawcy świadectwa uzyskania tytułu zawodowego, świadectwa czeladniczego albo zaświadczenia potwierdzającego nabyte umiejętności.

Uczestnikowi przygotowania zawodowego dorosłych przysługuje:

• nieodpłatna nauka u pracodawcy, a także w instytucji szkoleniowej współpracującej z pracodawcą oraz nieodpłatne egzaminy,
• stypendium w wysokości 120% zasiłku dla bezrobotnych, pod warunkiem, że liczba godzin przygotowania zawodowego dorosłych wynosi nie mniej niż 150 godzin miesięcznie. W przypadku niższego miesięcznego wymiaru godzin przygotowania zawodowego dorosłych wysokość stypendium ustala się proporcjonalnie.
  Uwaga: Osobom uprawnionym do pobierania zasiłku dla bezrobotnych - w okresie pobierania stypendium z tytułu skierowania na przygotowanie zawodowe dorosłych - zasiłek nie przysługuje.
• 2 dni wolne za każde 30 dni odbywania programu przygotowania zawodowego dorosłych.

Pracodawca, który zawarł umowę w sprawie realizacji przygotowania zawodowego dorosłych jest zobowiązany do:

• zapoznania uczestnika z jego obowiązkami i uprawnieniami oraz programem przygotowania zawodowego dorosłych,
• realizowania programu przygotowania zawodowego dorosłych i prowadzenia dokumentacji tej realizacji,
• zapewnienia uczestnikowi bezpiecznych i higienicznych warunków realizacji programu przygotowania zawodowego dorosłych,
• zapewnienia profilaktycznej ochrony zdrowia w zakresie przewidzianym dla pracowników,
• przeprowadzenia szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, na zasadach przewidzianych dla pracowników, oraz zapoznania uczestnika z obowiązującym regulaminem pracy,
• przydzielenia odzieży i obuwia roboczego, środków ochrony indywidualnej oraz niezbędnych środków ochrony osobistej,
• zapewnienia bezpłatnych posiłków i napojów profilaktycznych,
• niezwłocznego informowania powiatowego urzędu pracy o wszelkich zdarzeniach mających wpływ na realizację programu przygotowania zawodowego dorosłych,
• dostarczania powiatowemu urzędowi pracy w terminie 5 dni po zakończeniu miesiąca listy obecności uczestników przygotowania zawodowego dorosłych,
• umożliwienia powiatowemu urzędowi pracy zadań związanych z nadzorem nad realizacją programu przygotowania zawodowego dorosłych.

Pracodawcy, który zawarł umowę w sprawie realizacji przygotowania zawodowego dorosłych przysługuje:

• Refundacja poniesionych wydatków - powiatowy urząd pracy refunduje ze środków Funduszu Pracy pracodawcy, z którym zawarł umowę w sprawie realizacji przygotowania zawodowego dorosłych, określone w umowie wydatki poniesione na uczestnika przygotowania zawodowego dorosłych, w szczególności na materiały i surowce, eksploatację maszyn i urządzeń, odzież roboczą, posiłki regeneracyjne i inne środki niezbędne do realizacji programu przygotowania zawodowego dorosłych w wymiarze do 2% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za każdy pełny miesiąc realizacji programu.
• Premia - pracodawcy, z którym urząd pracy zawarł umowę w sprawie realizacji przygotowania zawodowego dorosłych, przysługuje jednorazowa premia ze środków Funduszu Pracy po zakończeniu tej formy aktywizacji, jeżeli skierowany przez urząd pracy uczestnik przygotowania zawodowego dorosłych ukończył program praktycznej nauki zawodu dorosłych lub przyuczenia do pracy dorosłych i zdał stosowny egzamin, o którym mowa powyżej. Premia jest przyznawana w wysokości 400 zł za każdy pełny miesiąc programu przygotowania zawodowego dorosłych, zrealizowanego dla każdego skierowanego uczestnika, na podstawie umowy.

Refundacja oraz premia stanowią pomoc de minimis i są przyznawane zgodnie z warunkami dopuszczalności pomocy de minimis.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2008r. Nr 69 poz. 415 z późn. zm.)
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 kwietnia 2009 roku w sprawie przygotowania zawodowego dorosłych (Dz.U. z 2009r., Nr 61, poz. 502)
• Ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 roku o postępowaniu w sprawach pomocy publicznej (tekst jedn. Dz.U. z 2004r., Nr 123, poz. 1291 z późn. zm.)
• Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 roku w sprawie stosowania art. 87 i art. 88 Traktatu do pomocy de minimis (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej z dnia 28.12.2006r. L 379/5-10)
• Rozporządzenie Komisji WE nr 875/2007 z dnia 24 lipca 2007 roku w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy w ramach zasad de minimis dla sektora rybołówstwa (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej z dnia 25.07.2007r. L 193/6-12)

Druki do pobrania:

1. Wniosek o skierowanie do odbycia przygotowania zawodowego dorosłych.
2. Wniosek o gotowości utworzenia miejsc przygotowania zawodowego dorosłych.